Bardzo niepokojące zmiany w CIT i PIT – projekt MF

Ministerstwo Finansów przedstawiło projekt zmian w ustawach o CIT i PIT. Niestety, propozycje nie wyglądają korzystnie dla przedsiębiorców – zamiast ułatwień, mamy kolejne zaostrzenia i ograniczenia.

Oficjalnie celem jest „uszczelnienie systemu podatkowego”. W praktyce jednak widać dwie linie działań:

👉 jeśli przepisy sądowe rozstrzygnięcia przegrywają z podatnikami – resort zmienia prawo, by to uniemożliwić;

👉 jeśli jakaś preferencja okazała się zbyt „łaskawa”, zostaje ograniczona lub usunięta.

Na razie to jedynie projekt, który może jeszcze ulec modyfikacjom, ale kierunek zmian nie napawa optymizmem. Poniżej podsumowanie kluczowych propozycji.

Ryczałt i transakcje z podmiotami powiązanymi

Osoby rozliczające się ryczałtem i świadczące usługi na rzecz własnych spółek albo powiązanych firm, zapłacą 17% ryczałtu od przychodu. To oznacza, że dwie osoby wykonujące identyczne usługi mogą być objęte różnymi stawkami – w zależności od tego, komu wystawiają fakturę.

IP Box tylko z zatrudnieniem

Ulga 5% zostaje, ale pod warunkiem zatrudnienia minimum trzech pracowników niepowiązanych. Dla freelancerów IT oznacza to w praktyce koniec możliwości korzystania z preferencji.

Estoński CIT – więcej ograniczeń

Planowane są poważne zmiany:

• znaczące rozszerzenie katalogu „ukrytych zysków” i wydatków nieuznawanych za gospodarcze – co może zmusić wielu podatników do rezygnacji z tego modelu,

• doprecyzowanie, że brak podpisu sprawozdania finansowego przez kierownika jednostki nie unieważnia wyboru estońskiego CIT (tu plus),

• domniemanie, że wszelka dystrybucja zysków po zakończeniu ryczałtu pochodzi z okresu jego stosowania – zapis niekorzystny i trudny do obrony.

  
  

Podatnik rozpoczynający działalność

Projekt definiuje nową kategorię podatnika „rozpoczynającego działalność” i wyklucza z niej firmy kontynuujące działalność innego podmiotu. Skutek? Utrata prawa do ulg i preferencji.

Spółki nieruchomościowe – amortyzacja

Zakaz amortyzacji ma objąć także nieruchomości traktowane w księgach jako inwestycje. To reakcja na dotychczasowe wyroki sądów, które były korzystne dla podatników.

Amortyzacja – koniec wstecznych korekt

Nie będzie można zmieniać stawek amortyzacyjnych po złożeniu zeznania. Resort zamyka kolejną drogę, którą przedsiębiorcy dotychczas wygrywali w sądach.

Minimalny CIT

Zmieniają się zasady:

• próg rozróżnienia na podatników powyżej 50 mln euro i mniejszych,

• wyłączenie z podatku dla firm z rentownością min. 2% w jednym z dwóch ostatnich lat (do tej pory w jednym z trzech).Efekt – więcej firm obejmie ten podatek.

  
  

Leasing i sprzedaż w rodzinie

Znane rozwiązanie z przekazywaniem samochodów rodzinie po wykupie z leasingu zostaje ograniczone. Jeśli sprzedaż nastąpi w ciągu 3 lat – pojawi się podatek.

Ulga mieszkaniowa

Projekt jednoznacznie zawęża ulgę do realnych potrzeb mieszkaniowych podatnika. Warunkiem jest brak posiadania innej nieruchomości mieszkalnej. Koniec z możliwością zakupu kilku mieszkań „na ulgę”.

Świadczenia w naturze (datio in solutum)

Wprost zapisano, że przy spłacie długu w naturze (np. przekazanie nieruchomości wierzycielowi) przychodem jest wartość długu. Znika pole do interpretacji.

Danina solidarnościowa i IP Box

• Straty z lat ubiegłych będzie można rozliczać, ale tylko w ramach tego samego źródła przychodów.

• Dochody z IP Box zostaną włączone do podstawy daniny – co oznacza większe obciążenia dla najlepiej zarabiających.

  
  

Goodwill i amortyzacja

Likwidowana zostaje możliwość amortyzacji wartości firmy (goodwill) powstałej przy odpłatnym korzystaniu. To zamknięcie kolejnej furtki optymalizacyjnej.

Programy lojalnościowe i instrumenty finansowe

Przychody z instrumentów finansowych (np. warranty subskrypcyjne), jeśli mają źródło w stosunku pracy, zostaną opodatkowane jak dochód ze stosunku pracy. Zamiast 19% podatku od kapitałów – progresywna skala do 32%.

Co jeszcze?

• Kilka drobnych, technicznych modyfikacji.

• Brak obiecanego półrocznego vacatio legis.

  
  

Większość zmian planowana jest od 1 stycznia 2026 r. Projekt został już wpisany do wykazu prac rządu i ma zostać przyjęty w III kwartale 2025 r.

👉 Podsumowując: zmiany są obszerne i w dużej mierze niekorzystne dla podatników. Warto już dziś przygotować się na ich skutki.